گلخانه، محفظه‌ای با سقف شفاف پلاستیکی است که به‌منظور تولید میوه‌های خارج از فصل انجام شده است. این سیستم یکی از روش‌های کشاورزی نوین است که برخلاف کشاورزی سنتی، همه چیز تحت کنترل کشاورز است. زمان آبیاری، طول روز و شب، میزان رطوبت محیط و بسیاری از پارامترهای رشد توسط کشاورز تعیین می‌شود. ساخت گلخانه می‌تواند به‌عنوان یک منبع درآمد پرسود در کشاورزی نوین باشد. با توجه به بودجه کم برای راه‌اندازی و ساخت گلخانه، به‌نظر می‌رسد که این روش یکی از راه‌های مقرون‌به‌صرفه برای افراد با بودجه کم باشد. علاوه‌بر این ساخت گلخانه می‌تواند به عنوان یک تفریح لذت‌بخش نیز درنظر گرفته شود.
قدم به قدم ساخت گلخانه
شاید شما هم در رویاهای خود مایل باشید که میوه و سبزیجات موردعلاقه خود را در گلخانه‌ای مجهز داشته باشید. ساخت گلخانه به‌دلیل وجود فروشگاه‌های مختلف، فروش ابزار و اتصالات امروزه کار سختی نیست! البته قبل از ساخت گلخانه نیاز است که با توجه به محیط، فضا، بودجه و نوع محصول خود تصمیم بگیرید.
گلخانه‌های فلزی، گاتیک، سیرکولار و تونلی از معروف‌ترین گلخانه‌ها به‌شمار می‌روند. مبنای نامگذاری این گلخانه‌ها براساس شکل ظاهری آن‌هاست. بستر کشت در این گلخانه‌ها براساس نوع محصول می‌تواند خاکی یا هیدروپونیک باشد. این موضوع مهم است که گلخانه برای مصارف صنعتی یا خانگی درنظر گرفته شود. برای راه اندازی گلخانه صنعتی نیاز به مجوز قانونی وجود دارد. برای ساخت گلخانه لازم است مراحل زیر را به‌ترتیب انجام دهید:
گزینش مکان و اندازه مناسب
درصورت تمایل برای نصب گلخانه صنعتی می‌بایست آن را بیرون از شهر راه‌اندازی کنید. البته گلخانه باید از طریق جاده‌ها امکان‌پذیر باشد و امکان دسترسی به آب، گاز، تلفن و برق برای آن وجود داشته باشد. علاوه‌بر این گلخانه باید در محلی نصب شود که تابش نور خورشید به آن مکان زیاد باشد. اندازه گلخانه را متناسب با نوع گیاه کاشته شده درنظر بگیرید. همیشه گلخانه بزرگ برای کاشت مناسب نیست و برای برخی گیاهان بهتر است از گلخانه‌های کوچک استفاده شود.
انتخاب نوع گلخانه
نوع گلخانه شما باید با نوع محصول کاشته شده مناسب باشد. اگر گیاهان کاشته شده دارای طول زیادی هستند، بهتر است از گلخانه‌های با سقف بلند و کوچک‌تر استفاده کرد. همچنین نوع گلخانه مشخص می‌کند که به چه ابزاری برای راه‌اندازی آن نیاز داریم. به‌عنوان مثال برای گلخانه توت فرنگی یا خیار درختی به پروفیل‌هایی برای ایجاد ستون‌های متعدد نیاز داریم.
طراحی سازه گلخانه
قبل از ساخت گلخانه، مانند هر سازه دیگر نیاز به یک ایده برای طراحی قسمت‌های مختلف وجود دارد. برخی از گلخانه‌ها دارای راهرو‌ها و طبقات متنوعی هستند و نیاز است که این موارد در طراحی آن‌ها لحاظ شود. البته طراحی گلخانه نیاز به افراد متخصصی دارد که با بررسی کامل محیط و نوع گلخانه بتوانند آن را به بهترین شکل طراحی و اجرا کنند. دراین‌صورت احتمال به ثمر رسیدن محصولات کاشته شده بیشتر خواهد شد. شما می‌توانید برای طراحی بدنه گلخانه از شیشه، چوب، نایلون و پلی کربنات استفاده کنید.
خرید تجهیزات گلخانه و نصب تهویه
قبل از خرید تجهیزات لازم است، مقدار آن‌ها کاملاً متناسب با ابعاد گلخانه شما انتخاب شود. به‌عنوان مثال برای کشت گل داوودی به چه میزان کود محلول، خاک، آب و نور خورشید نیاز است. علاوه بر این با توجه به ابعاد گلخانه، به چه میزان ورقه‌های نایلونی، پروفیل، تهویه، هواکش، در و پنجره نیاز داریم. برآورد این میزان نیاز به تجربه کافی در زمینه ساخت گلخانه یا مطالعه در این زمینه است. لازم به‌ذکر است که در کنار گلخانه باید آزمایشگاه میکروبی و بررسی سموم داشته باشید تا کود و خاک قبل از استفاده، مورد بازبینی قرار گیرند.
اخذ مجوز از وزارت جهاد کشاورزی
راه‌اندازی گلخانه، باید در محلی باشد که هیچگونه آزار یا آلودگی محیطی را برای افراد ایجاد نکند. به‌منظور رعایت حقوق شهروندی و استانداردهای لازم برای ساخت گلخانه، نیاز است که قبل از ساخت مجوز مربوطه را از وزارت جهاد کشاورزی دریافت کنید. این موضوع ارتباطی با کوچک یا بزرگ بودن گلخانه ندارد.
ساخت گلخانه به کمک متخصصان حرفه‌ای
پس از اخذ مجوز، برای شروع به کار نیاز به متخصصان کشاورزی در حوزه‌های مختلف زراعت، باغبانی و گیاه پزشکی وجود دارد که همه مراحل را به‌طور کامل رصد کنند. نظارت بر کود، نحوه کاشت و برداشت نیز می‌بایست به‌وسیله متخصصان این کار انجام گیرد. علاوه‌بر متخصصان کار، شما برای فروش محصولات گلخانه خود نیاز به افراد کاربلد در زمینه بازاریابی وجود دارد. مجموعه این افراد در کنار هم می‌توانند در افزایش محصول گلخانه تاثیر بسزایی داشته باشد.
مزایای ساخت گلخانه
ساخت گلخانه امروزه از فضای سنتی فاصله گرفته و امکان نصب آن با سیستم‌های آبیاری و تهویه بسیار پیشرفته‌ای امکان‌پذیر است. قابلیت کنترل شرایط دمایی و رطوبت، امکان تولید انواع گیاهان زینتی، دارویی و خوراکی را در خارج از فصل به‌وجود آورده است. از دیگر مزایای راه اندازی گلخانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش کیفیت محصولات تولیدی
- صرفه‌جویی در مصرف برق، آب و انرژی
- امکان کاشت و برداشت انواع گیاهان
- وجود تنوع سازه‌ی بسیار زیاد برای نصب گلخانه
برای ساخت گلخانه به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟
شاید در هنگام شروع به‌کار هزینه خرید تجهیزات برای شما کمی سنگین باشد، ولی به‌دلیل سود فراوان حاصل از پرورش گیاهان این کار کاملاً مقرون‌به‌صرفه است. تجهیزات لازم برای راه‌اندازی گلخانه عبارتند از:
- سیستم گرمایشی مرکزی و موضعی
- سیستم سرمایشی شامل فن، مه‌پاش و تیوب
- سیستم آبیاری
- سیستم برق اضطراری
- پروفیل و پایه‌های فلزی
- ترموستات به‌منظور تنظیم دما
- ابزار باغبانی
- نیمکت و قفسه
- هواکش و تهویه
- گلدان‌های با ابعاد متنوع
- لیبل برای کدگذاری گیاهان
- سینی‌‌های کاشت بذر
سخن پایانی
ساخت گلخانه در هر اندازه‌ای که باشد، نیازمند یک تیم حرفه‌ای برای انجام مراحل آن است. این گلخانه‌ها علاوه‌بر زیبا کردن محیط می‌توانند راهی برای کسب درآمد نیز محسوب شوند. ساخت گلخانه در محل‌هایی که وزش بادهای شدید وجود دارد، نیاز به تهیه تجهیزات ویژه و مستحکم دارد. قبل از راه‌اندازی گلخانه باید درمورد هزینه‌های ساخت، طراحی، زمان کاشت و شرایط رشد هر گیاه اطلاعات لازم را داشته باشید. شما می‌توانید از گلخانه برای کاشت انواع سبزیجات، صیفی‌جات، نهال و گل و گیاه‌هان تزئینی استفاده کنید.